Najbardziej ekscytujące
wydarzenie kolarskie w Słowenii

Piran, położony na skraju półwyspu wcinającego się w Morze Adriatyckie, to idealne miejsce na relaks i zatracenie się w jego staroświeckim uroku. Wybierając się na spacer po historycznym śródmieściu i jego brukowanych uliczkach z wenecką architekturą można zrobić prawdziwy skok w przeszłość tego miasta będącego kiedyś kwitnącym ośrodkiem handlowym i kulturalnym.

Na przestrzeni wieków Piran zmieniał flagi z zadziwiającą częstotliwością, a każdy rozdział jego historii wpływał na układ i wygląd miasta. Wpływy weneckie widoczne są na dzwonnicy kościoła parafialnego św. Jerzego, która jest repliką znanej weneckiej dzwonnicy Świętego Marka. Warto wdrapać się po 146 schodach na sam szczyt, aby cieszyć się spektakularnym widokiem miasta i brzegów morza.

Aby naprawdę poczuć klimat Piranu jak jego mieszkańcy, można skorzystać ze spokojnego, nadmorskiego klimatu miasta, zatrzymując się w przytulnej kawiarni lub kosztując tutejszych specjałów z owoców morza. Okoń morski pieczony w soli i małże Buzara to dwa lokalne przysmaki, których nie można nie spróbować.

Jeśli szukasz wyjątkowej pamiątki, zatrzymaj się w jednym ze sklepów na placu Tartiniego i kup trochę słynnej pirańskiej soli morskiej. Sól pirańska, znana ze swojej niezwykłej jakości, stanowiła niegdyś podstawę gospodarki miasta. Aby zapoznać się z wielowiekową tradycją produkcji soli w tym regionie, warto wybrać się na krótką wycieczkę do solnisk w Sečovlje. Powstały one w 804 roku i stanowią jedne z ostatnich solnisk w basenie Morza Śródziemnego, w którym sól jest pozyskiwana ręcznie w ten sam sposób, co kilkaset lat temu.

Wizyta w Lublanie jest niczym zanurzenie się w ulubionej bajce z dzieciństwa. Stolica Słowenii została zbudowana wokół połyskującej rzeki Lublany, w cieniu pięknego zamku na wzgórzu. Spacerowanie w tych miejscach to czysta przyjemność – brukowane uliczki miasta są otoczone wierzbami i usiane uroczymi restauracjami i barami.

Można lepiej poznać tę krainę biorąc udział w bezpłatnej pieszej wycieczce lub wypożyczając rower dzięki systemowi BicikeLJ obecnemu w całym mieście. Lublana została uznana na całym świecie jako zielone miasto. Szacuje się, że posiada 300 kilometrów ścieżek rowerowych i tereny zielone pokrywające prawie 75% powierzchni miasta. Aby podziwiać widoki trzeba udać się na jeden z 17 mostów miasta lub znaleźć inny punkt widokowy podczas rejsu rzeką Lublana.

Jeśli chcesz coś zjeść, udaj się na Rynek Centralny w Lublanie, aby spróbować smacznych słoweńskich potraw ulicznych, takich jak Sirov burek lub kranjska klobasa (kiełbasa kraińska). Wspaniały kryty targ jest atrakcją samą w sobie – został on zaprojektowany przez uznanego słoweńskiego architekta Jože Plečnika tak, aby przystawał do zakola rzeki Ljubljanica. Charakteryzuje się on eleganckimi łukami i kolumnami.

Dla szukających rozrywki na świeżym powietrzu nie ma lepszego miejsca niż Bagna Lublańskie położone na południe od stolicy. Największe mokradła Słowenii zajmują powierzchnię 163 kilometrów kwadratowych i są siedliskiem dla 100 gatunków ptaków, 89 gatunków motyli, 48 gatunków ważek i niezliczonej ilości innych zwierząt. Warto zabrać ze sobą lornetkę, aby naprawdę nacieszyć oczy.

Labirynt jaskiń Postojna został wyrzeźbiony przez rzekę Pivkę ponad dwa miliony lat temu. Dziś jaskinie, sale i tajne przejścia mają długość około 24 kilometrów i kryją niezwykłą różnorodność zwierząt i minerałów. Na 1,5-godzinnej wycieczce z przewodnikiem, dostępnej w 4–6 różnych językach, można dowiedzieć się więcej o bogatej historii i bioróżnorodności jaskini.

Ponad 38 milionów ludzi z całego świata odwiedziło 5-kilometrowy odcinek udostępniony zwiedzającym. Dzięki staraniom mającym na celu zwiększenie dostępności tego miejsca, nawet osoby o ograniczonej sprawności ruchowej mogą podziwiać stalaktyty i stalagmity, podróżując po jaskini nowoczesną kolejką elektryczną. Największy śnieżnobiały stalagmit zwany Drapaczem Chmur ma wysokość 16 metrów i jest symbolem Jaskini Postojnej.

Labirynt jaskiń ukrywa również niecodzienne atrakcje, takie jak najstarszy na świecie podziemny urząd pocztowy lub wiwarium, w którym można poznać ponad 150 gatunków zwierząt żyjących w słoweńskich jaskiniach.

Najbardziej mitycznym zwierzęciem w Jaskini Postojnej jest odmieniec jaskiniowy zwany też ludzką rybą. Według folkloru te podziemne kręgowce są potomkami smoka, który niegdyś żył w tej jaskini. Największe podziemne drapieżniki, odmieńce jaskiniowe, mogą żyć nawet do 100. lat i przetrwać ponad osiem lat bez pożywienia.

Velenje to najmłodsze słoweńskie miasto, które było kiedyś tętniącym życiem miastem górniczym. Przemysłowa przeszłość ustąpiła miejsca zrównoważonej przyszłości – Velenje jest obecnie jednym z najbardziej zielonych i słonecznych miast Słowenii. Zwiedzający mogą skorzystać z wielu atrakcji na świeżym powietrzu i poznać niezwykłą historię tych okolic.

Miłośników historii powinno zainteresować całkowicie odnowione podziemne Muzeum górnictwa węglowego w Velenje w Słowenii, przedstawiające życie górników z tego regionu, którzy przez dziesięciolecia schodzili na głębokość 160 metrów pod ziemią w poszukiwaniu „czarnego złota”. Podziemne muzeum obejmuje pociąg i 15 modeli naturalnej wielkości, które przybliżają górniczą przeszłość Velenje dzięki wykorzystaniu nowoczesnej technologii audiowizualnej.

Nad kopalnią jezioro Velenje doskonale oddaje szczególną dychotomię miasta – ten naturalny zbiornik wodny utworzony w wyniku wydobywania węgla brunatnego w kopalniach pełni obecnie funkcję ośrodka sportowego i rekreacyjnego na świeżym powietrzu. Aby w pełni cieszyć się świeżym powietrzem nad wodą, wystarczy wypożyczyć paddle lub żaglówkę albo po prostu wylegiwać się na słońcu na słynnej plaży. Można podziwiać wspaniałe krajobrazy – łagodne wzgórza i zatopione drzewa – podczas grupowej wycieczki łodzią zwanej „pletna” lub łodzią elektryczną.

Kolejną osobliwością historyczną w Velenje jest potężny pomnik marszałka Tito, komunistycznego rewolucjonisty i byłego prezydenta Jugosławii. Ma sześć metrów wysokości i stoi na czterometrowym cokole na placu Titov trg. Uważa się, że jest to najwyższy pomnik komunistycznego rewolucjonisty na świecie. Zainteresowani socjalistyczną przeszłością kraju mogą przejść się od pomnika do dawnego domu robotniczego, który kiedyś był ważnym miejscem spotkań górników z Velenje.

Celje może pochwalić się bogatą historią – od starożytnej rzymskiej Celei, ośrodka handlowego znanego jako „druga Troja”, po miasto Hrabiów rządzone przez jedną z najpotężniejszych rodzin szlacheckich Europy. Dziś turyści mogą odkrywać różne historyczne warstwy, zwiedzając miasto – zarówno na poziomie ulic jak i w podziemiach.

Warto przejść się po starym centrum miasta, gdzie można zobaczyć pozostałości rzymskiej drogi, średniowieczne wieże, niezwykłe dziedzictwo architektoniczne, ale też nowoczesne place z restauracjami i sklepikami, w których można kupić pamiątki wykonane przez miejscowych artystów.

Aby zanurzyć się w epoce hrabiów Celje trzeba wejść na wzgórze w miasteczku i udać się do zamku Celje – największego średniowiecznego zamku w Słowenii, pochodzącego z XII wieku. Twierdza ta była siedzibą najbardziej wpływowej dynastii Słowenii. Podczas zwiedzania korytarzy można usłyszeć legendy o hrabiach. A przy odrobinie szczęścia można nawet trafić na rekonstrukcję wydarzeń.

W celu poznania rzymskiej przeszłości miasta konieczne jest udanie się pod ziemię, aby obejrzeć wystawę archeologiczną „Celeia – miasto pod dzisiejszym miastem”. Na poziomie piwnic Książęcego Dworu w Celje można zobaczyć, jak żyli starożytni mieszkańcy miasta – posiadający już wtedy takie udogodnienia jak toalety, systemy kanalizacyjne, wspólne łaźnie, prywatne spa i pomysłowe systemy ogrzewania. Archeolodzy szacują, że odkryto zaledwie 10% rzymskiej Celei, co sugeruje, że niemal każdy współczesny budynek w tym mieście znajduje się na nieodkrytych historycznych skarbach.

Rogaška Slatina, położona na wschodnim krańcu kraju, słynie z tradycyjnie dmuchanego szkła i wyjątkowej wody mineralnej o najwyższej zawartości naturalnego magnezu na świecie. Czas spędzony tutaj pozwala na odkrycie pięknych kryształów i odnowy biologicznej na światowym poziomie rozwiniętej wokół źródła Donat Mg, co do którego od dawna uważa się, że ma właściwości lecznicze.

W celu zrelaksowania się po ekscytującym dniu spędzonym na rowerze spa w ośrodku uzdrowiskowym proponują odpoczynek dla ciała i umysłu dzięki masażom antystresowym, odżywczym kąpielom mineralnym i orzeźwiającym saunom. Warto zanurzyć się w bogatej w minerały wodzie źródlanej w centrach odnowy biologicznej oferujących balneoterapię lub ugasić pragnienie wodą mineralną używaną do kuracji.

Do ośrodków medycznych i uzdrowisk można dojść spacerując po Parku Zdrojowym Rogaška Slatina. Ten zielony teren o powierzchni 10 000 metrów kwadratowych znajduje się w samym sercu miasta, pełnym bujnych rabatów kwiatowych i zielonych platanów.

Oprócz wody mineralnej Rogaška Slatina słynie też na całym świecie z produkcji szkła, której tradycja sięga 350 lat. Huta szkła Rogaška jest jednym z największych producentów szkła na świecie, zatrudniającym najwięcej dmuchaczy szkła i ręcznych szlifierzy. Fabryka ta specjalizuje się w produkcji kryształów i nadal wytwarza je ręcznie. W sklepie szkła w Rogaška można zapoznać się ze wszystkimi etapami produkcji i kupić wyjątkowe kryształowe pamiątki.

Przed odjazdem trzeba koniecznie zobaczyć najwyższy budynek w Słowenii – 106-metrową Wieżę widokową Kristal. Jest to połyskujący symbol przemysłowej historii tego regionu, który ozdobiono ponad 500 metrami kwadratowymi szkła. Można podziwiać spektakularny widok z kawiarni na szczycie, popijając gorącą filiżankę pysznej słoweńskiej kawy.

Miejscowość Dravinja Majšperk jest położona u stóp wzgórz i przyciąga turystów autentycznym wiejskim słoweńskim urokiem. Jest to historyczna osada handlowa, która zaprasza turystów do oderwania się od zgiełku miasta i przeniesienia się do świata, w którym czas zdaje się upływać w zwolnionym rytmie.

Okoliczne wzgórza Haloze stanowią niezwykłe zaplecze dla miłośników przyrody. A miłośnicy pieszych i rowerowych wycieczek mogą skorzystać z licznych szlaków wijących się przez malowniczy krajobraz, odkrywając zapierające dech widoki skąpanych w słońcu winnic, wiekowych sadów i zielonych lasów.

Sama miejscowość Majšperk słynie z dobrze zachowanej zabytkowej architektury, w tym kościoła św. Mikołaja, w którym można podziwiać elementy z różnych okresów architektonicznych. Kościół parafialny pochodzi z XIII wieku i został przebudowany w 1639 roku. Niedaleko znajduje się Zamek Hamre, będący świadectwem osiemnastowiecznej elegancji – ten barokowy dwór z 1735 roku odkrywa przed zwiedzającymi zaskakująco wyrafinowaną kulturę osady, wykraczającą poza jej rolnicze korzenie.

W poszukiwaniu wyjątkowych przeżyć kulturalnych warto udać się z wizytą do Muzeum wełny i gobelinów, które mieści się w dawnej fabryce wyrobów wełnianych w miejscowości Majšperk. Ten ukryty klejnot pielęgnuje sztukę rzemiosła tekstylnego – które niemal całkowicie zanikło na tym obszarze, mimo że w XX wieku stanowiło prężnie rozwijającą się gałąź przemysłu w całym regionie Podravie. Choć wstęp do muzeum możliwy jest wyłącznie po wcześniejszej rezerwacji, wizyta ta oferuje intymne spojrzenie na dziedzictwo przemysłowe Słowenii, jakie trudno znaleźć gdzie indziej.

Ptuj jest miejscem, w którym odbywa się wpisany na listę UNESCO karnawał Kurentovanje, fantastyczne święto masek pełne niespodzianek z okazji Tłustego Wtorku przed Popielcem. To najstarsze miasto Słowenii położone pomiędzy wzgórzami porośniętymi winoroślą a rzeką Drawą jest miejscem, w którym można podążać śladami neolitycznych osadników i odkrywać współczesne uroki starożytnej historii.

Na początek warto zobaczyć najwspanialszy widok ze wzgórza zamkowego w Ptuju, które zostało zasiedlone w okresie neolitu (V tysiąclecie p.n.e.). Średniowieczna twierdza pochodzi z XI wieku. Znajduje się w niej muzeum prezentujące największą w Słowenii kolekcję instrumentów muzycznych.

Ptuj jest położony w sercu słoweńskiego regionu winnic i z tego względu jest idealnym miejscem dla miłośników wina. Warto odwiedzić najstarszą w Słowenii piwnicę winną Ptuj, aby skosztować wyjątkowych win z wzgórz Haloze. W archiwum win znajdują się cenne skarby, takie jak wino Zlata trta (Złota Winorośl) z 1917 r., uważane za najstarsze słoweńskie wino. Trzeba koniecznie zobaczyć największą drewnianą beczkę w kraju, która może pomieścić ponad 22 115 litrów wina. Można też wziąć udział w wycieczce z przewodnikiem, skosztować nagradzanych win z Ptuju i zabrać do domu swoją ulubioną butelkę.

Miłośnicy starożytnego Rzymu z chęcią odwiedzą skansen archeologiczny Poetovio, który przybliża zwiedzającym historię Ptuja z czasów, gdy miasto nazywało się Poetovio. Podczas tej wycieczki warto zobaczyć rzymskie pozostałości na terenie miasta, w tym Pomnik Orfeusza – pięciometrowy monolit z III wieku n.e., zdobiony mitologicznymi scenami. Jest to największy nagrobek w rzymskiej prowincji Panonii, który waży około 7 ton!

A żeby przeżyć chwile, jak dawni Rzymianie, trzeba odwiedzić spa Terme Ptuj, gdzie czekają luksusowe zabiegi i kąpiele inspirowane starożytnymi rzymskimi tradycjami.

Ormož jest położony w sercu słynnego słoweńskiego regionu zwanego Jeruzalem winnic, gdzie oczarowuje zwiedzających dziewiczymi krajobrazami, zapewniając autentyczne wrażenia. Warto poświęcić trochę czasu na zwiedzenie tej okolicy, która kryje prawdziwe niespodzianki.

Kulturalnym sercem miasta jest Zamek Ormož, pięknie odrestaurowana średniowieczna twierdza, która przekształciła się teraz w tętniący życiem ośrodek mieszczący wystawy sztuki, bibliotekę i muzeum regionalne. Nawet podczas krótkiej wizyty w zamku można zyskać cenne informacje na temat bogatego dziedzictwa tego miasta. Trzeba koniecznie zobaczyć pomysłowe wnętrze Warsztatu naprawy kawy, gdzie można wybrać filiżankę do kawy spośród niemal nieskończonej liczby zabytkowych naczyń. Koncepcja jest oryginalna – kup filiżankę, a kawę dostaniesz za darmo! Możesz w ten sposób zabrać swoją filiżankę do domu jako wyjątkową pamiątkę.

Po spacerze w starannie utrzymanym Parku Zamkowym można wypożyczyć rower w centrum informacji turystycznej mieszczącym się w zamku. Ten doskonały środek transportu ułatwia zwiedzanie miasta i okolicznych terenów wiejskich.

Jednym z najlepszych miejsc pozwalających na odkrycie miejscowej kultury winiarskiej jest piwnica win rodziny Puklavec, wybudowana w 1967 r. i schodząca do 25 metrów pod ziemię. Po dokonaniu rezerwacji można zwiedzić siedem pięter, na których znajduje się 254 000 butelek wina konserwowanych przy użyciu najnowocześniejszych technologii. Odwiedzenie sali degustacyjnej pozwala też na skosztowanie eleganckich win, które zapewniły temu regionowi znakomitą reputację wśród miłośników wina.

Jazda rowerem na południe wzdłuż rzeki Drawy prowadzi do niezwykłego rezerwatu przyrody Kotliny Ormožskiej, które jest tętniącym życiem sanktuarium dzikiej przyrody, gdzie swobodnie wędrują bawoły wodne. Ten ekologiczny przybytek stał się rajem dla wielu gatunków ptaków i oferuje miłośnikom natury ucieczkę od codzienności i zanurzenie się w spokojnej, słoweńskiej bioróżnorodności.

Drugie co do wielkości miasto Słowenii oferuje podróżnym niezwykłe wrażenia, począwszy od znakomitej kuchni, a skończywszy na serdeczności mieszkańców. Maribor, niedawno uznany za Najlepszą Zieloną Stolicę Europy na rok 2025 odznacza się nie tylko świadomością ekologiczną, ale też swoją atrakcyjnością jako miasto. Radzimy skorzystać z punktu startowego 4. etapu, aby zwiedzić tę nowoczesną metropolię.

Aby lepiej poznać miasto, można dołączyć do zorganizowanej wycieczki prowadzonej przez sympatycznych miejscowych przewodników. Tematyka zwiedzania obejmuje degustację win, zwiedzanie podziemnych tuneli i mostów miasta. Wystarczy dokonać rezerwacji na stronie internetowej miasta i poznać kilka ciekawostek i anegdot, aby móc je później opowiadać znajomym.

Na piechotę lub na rowerze – dzięki miejskiemu systemowi Mbajk – można zwiedzić takie atrakcje jak Wieża Sądu i targ w Mariborze. W najstarszym regionie Lent można spotkać najstarszą winorośl na świecie. Jest to 400-letnia „Žametovka”, wpisana do Księgi Rekordów Guinnessa jako najstarsza i wciąż rodząca owoce. Ta potężna winorośl rozciąga się na budynku, który stał się ośrodkiem działalności enologicznej w Mariborze. Można wejść do środka i spróbować najlepszych win ze słoweńskiego regionu winnic Štajerska.

Lent to dawny starożytny port dla tratw i barek oraz ośrodek handlu drewnem. Dzisiaj oferuje wyjątkowy widok, gdy patrzy się na niego z rzeki Drawy. Zalecamy przepłynięcie na małej drewnianej tratwie zwanej „hlodovec”, aby przeżyć fascynującą wycieczkę historyczną prowadzoną przez miejscowego przewodnika. Wycieczka raftingowa z przewodnikiem może dać okazję do sterowania tratwą, spróbowania tradycyjnych potraw i posłuchania opowieści o legendarnym bogu wody Gestrinie.

Miasteczko Zreče kryjące się w cieniu potężnych wzgórz Pohorje Zreče czerpie energię z natury. Ten popularny ośrodek odnowy biologicznej oferuje zabiegi spa inspirowane jego zielonym otoczeniem, w którym można odkryć wiele cudów natury. Jest to idealne miejsce na odpoczynek i relaks przed ostatnim etapem Tour of Slovenia.

Warto zrobić tutaj przerwę i zadbać o siebie w uzdrowisku Terme Zreče położonym w pobliżu lasu świerkowego w samym w mieście. Tutaj można zrelaksować się podczas wyjątkowych zabiegów wykorzystujących w pełni naturalne skarby regionu. Do kąpieli i okładów borowinowych używany jest torfowiec pochodzący z torfowisk Pohorje, który znany jest ze swoich właściwości leczniczych i poprawiających krążenie. Najlepiej zanurzyć się w cieple basenów termalnych w spa lub rozluźnić obolałe mięśnie dzięki głębokiemu masażowi tkanek z użyciem woreczków z ciepłymi ziołami Pohorje i aromatycznymi olejkami.

Znajdujący się nieopodal ośrodek górski Rogla latem zamienia się w zieloną, leśną krainę czarów, pełną szlaków turystycznych i tras rowerowych. Aby przeżyć niepowtarzalne chwile w tym dziewiczym otoczeniu przyrody, radzimy udać się na spacer w koronach drzew Pohorje – 1000-metrową ścieżkę biegnącą na wysokości drzew. Ta leśna ścieżka jest dostępna dla osób na wózkach inwalidzkich i stanowi jedyną tego rodzaju w Słowenii. Znajdują się na niej 62-metrowa zjeżdżalnia ze szczytu drzew i 22-metrowa „wirtualna przepaść” dla miłośników adrenaliny.

Miejscowych specjałów można spróbować na targu rolnym w Zreče odbywającym się w każdą sobotę od 7:00 do 12:00. Można tam spotkać tętniącą życiem społeczność tego regionu. Wystarczy wziąć pajdę świeżo upieczonego chleba lub tradycyjnego ciasta „pogača”, przełożyć suszoną salami „bunka”, aby rozkoszować się prawdziwym styryjskiem przysmakiem.

Zimą Golte jest jednym z najpopularniejszych ośrodków narciarskich w Słowenii, uwielbianym zarówno przez sportowców, jak i amatorów. Latem jednak górski kurort w dolinie Górnej Sawinji zamienia się w raj dla miłośników przyrody – można tam uprawiać rozmaite sporty, od pieszych wędrówek po skoki spadochronowe i kolarstwo górskie.

W pierwszej kolejności warto wziąć najdłuższą kolejkę linową w Słowenii i udać się do Parku Krajobrazowego Golte, punktu wyjścia dla wielu rozrywek na świeżym powietrzu. Już same widoki z kolejki linowej zapierają dech, a po niecałych ośmiu minutach kolejka wjeżdża na wysokość 1000 metrów nad poziomem morza. Stąd można dojść do jeziora Golte w 20 minut, aby zorganizować piknik, podziwiając widoki z pasącym się bydłem. Tutaj można wypożyczyć paddle do pływania na stojąco i rozruszać się na orzeźwiającej wodzie.

Na płaskowyżu Golte wytyczono wiele szlaków turystycznych, ale jednym z najbardziej wyjątkowych jest szlak na Smrekovec, jedyny wulkan w Słowenii. Jest to trudniejsza wędrówka do wygasłego wulkanu, która prowadzi wzdłuż ostrych grzbietów i górskich strumieni. Piechurzy poszukujący mniejszych trudności mogą wybrać się na Szlak Króliczy, najłatwiejszą trasę na płaskowyżu Golte, która nadaje się również dla dzieci i czworonożnych przyjaciół. Szlak ten prowadzi obok małej kaplicy, schroniska Mozirska koča i Ogrodu Alpejskiego, w którym znajduje się kolekcja ponad 100 roślin alpejskich z całego kraju.

Aby zaczerpnąć trochę świeżego powietrza, można spróbować lotu paralotnią w tandemie, podziwiając rozległe widoki na region Savinja, lub sprawdzić swoje umiejętności wspinaczkowe na sztucznej ścianie do wspinaczki na świeżym powietrzu. A jeśli ktoś chce spędzić naprawdę wyjątkową noc w tej okolicy, warto zarezerwować nocleg w kopułach do obserwacji gwiazd na płaskowyżu Golte. Te częściowo przezroczyste kopuły oferują nieograniczony widok na wspaniałe zachody słońca i mieniące się konstelacje. Posiadają nowoczesne udogodnienia, takie jak klimatyzacja czy w pełni wyposażona łazienka. W Golte każdy znajdzie coś dla siebie, jeśli chodzi o przygody na świeżym powietrzu!

W miejscu, gdzie rzeka Sawa tworzy swoje największe zakole, osadnicy założyli prężnie działającą społeczność, która stała się wioską Litija. Obecnie dawna osada górnicza pielęgnuje swoje dziedzictwo dzięki turystyce, a życzliwi mieszkańcy chętnie dzielą się swoją bogatą historią z turystami.

Życie w Litiji i okolicach było kiedyś ściśle związane z kopalnią Sitarjevec, która stanowiła główne źródło dochodu większości mieszkańców aż do jej zamknięcia w 1965 roku. Dziś kopalnia została przekształcona w nowoczesne podziemne muzeum, oferujące zwiedzającym wyjątkową okazję zapoznania się z różnorodnością geologiczną regionu. Sitarjevec to jedno z najbogatszych złóż mineralnych w Europie, zawierające ponad 60 różnych minerałów. Warto wcześniej zarezerwować wycieczkę, aby zwiedzić kopalnię i spróbować tradycyjnego „sitarjeveckiego przysmaku” lub „dwarf šmorn”, czyli krasnoludzkiego poszatkowanego naleśnika.

Innym cennym zasobem w tej okolicy było drewno, które miejscowi mieszkańcy nauczyli się przetwarzać na najwyższej jakości węgiel drzewny. Wypalacze węgla drzewnego z tego regionu stali się tak sławni, że Dole pri Litiji zaczęto nazywać „Krainą Węgla”. Można odwiedzić okoliczne gospodarstwa i na własne oczy zobaczyć tę wielowiekową tradycję, a nawet osobiście wziąć udział w wypalaniu węgla drzewnego!

Miłośnicy literatury mogą również przejść się po pierwszej części szlaku Levstika. Jest to 33-kilometrowa malownicza trasa turystyczna zainspirowana pamiętnikiem podróżniczym Fran Levstika z 1858 roku. Ten słoweński pisarz, dramatopisarz, poeta, krytyk i językoznawca opisał swoją podróż z Litiji i Čateža w przełomowym dziele przedstawiającym jego literacką wizję Słowenii. Co roku w listopadzie setki podróżników wspólnie przemierzają tę trasę, by oddać hołd temu pisarzowi. Latem można także wybrać się na spacer po zielonych wzgórzach, łąkach, lasach i winnicach na początku szlaku w Litiji.

Dolenjska leży na południu Słowenii i słynie z łagodnych wzgórz i bogatej kultury winiarskiej. Jej mieszkańcy są dumni z tradycji i dziedzictwa, jakie przekazują z pokolenia. Równie chętnie dzielą się swoimi zwyczajami z zainteresowanymi podróżnikami.

Wino nie jest tutaj tylko produktem, to prawdziwy styl życia. Po wyczerpującym sezonie zbiorów miejscowi winiarze spotykają się z przyjaciółmi i rodziną w swoich drewnianych lub murowanych domkach położonych w sercu winnic. Dziś wielu mieszkańców dzieli tę tradycję z przyjezdnymi: Dolenjska liczy 40 różnych domków w winnicach, które zapraszają turystów do zapoznania się z krajobrazem regionu i kulturą winiarską. Można spędzić noc w winnicy lub zatrzymać się tylko po to, by spróbować najlepszych win regionalnych z piwnicy właściciela.

W regionie tym powstaje niezwykłe wino Cviček, które jest jednym z nielicznych win na świecie, które są produkowane zarówno z czerwonych, jak i białych szczepów winogron. Cviček, zwany także specjalnym słoweńskim winem, ma jasnoczerwoną barwę i świeży owocowy smak, który doskonale komponuje się z miejscowymi, tradycyjnymi potrawami. Warto zobaczyć fontannę wina Izvir i skosztować miejscowego Cvička z talerzem regionalnych specjałów w elegancko zaprojektowanym otoczeniu na świeżym powietrzu.

Dla szukających niezapomnianych wrażeń można udać się do ulu API i ogrodu miodowego na obrzeżach miejscowości Novo Mesto. W ogromnym ulu żyje ponad 30 rodzin pszczół. Można też zobaczyć ogród miodowy składający się z ponad 100 gatunków roślin miododajnych, z których wiele ma właściwości lecznicze. Właścicielka Andreja Stankovič, która jest biolożką i pszczelarką od ponad 40 lat, dzieli się swoją wiedzą ze zwiedzającymi podczas wycieczek i degustacji. Wystarczy zadzwonić wcześniej i zarezerwować masaż miodowy, aby poczuć dodatkową dawkę słodkiego relaksu.

Urocza wioska Šentrupert położona z dala od utartych szlaków w samym sercu Słowenii oferuje zwiedzającym nie tylko wspaniałą historię i kulturę, ale też piękną przyrodę. Zapraszamy zwiedzających poznania miejscowego stylu życia na luzie i cofnięcia się w czasie dzięki wyjątkowemu muzeum tego regionu zorganizowanemu na świeżym powietrzu.

Jedną z najbardziej zadziwiających atrakcji w tej okolicy jest Kraina Kozolców, gdzie można zobaczyć tradycyjne struktury do suszenia siana i spróbować pysznego lokalnego miodu. Na terenie obiektu znajduje się 19 kozolców z Doliny Mirny, które zostały pięknie odrestaurowane przez specjalistów. Można też zobaczyć ewolucję tych struktur do suszenia siana na przestrzeni dziejów. W muzeum eksponowanych jest sześć rodzajów słoweńskich kozolców, w tym „Lukatov Toplar” z 1795 r., który jest jednym z najstarszych zachowanych podwójnych kozolców na świecie. Podczas tej wycieczki odwiedzający mają okazję przyjrzeć się miejscowemu dziedzictwu rolniczemu i skorzystać ze ścieżek na przestrzeni 1 kilometra, na których można wybrać się na spokojny spacer w słońcu.

Pobliskie Trebnje kryje zabytków, które warto zwiedzić. Jednym z nich jest XIII-wieczny zamek Trebnje. Dobrze zachowana architektura i rozległe widoki na okolicę sprawiają, że jest to popularne miejsce zarówno wśród mieszkańców, jak i turystów. Można także podziwiać malownicze krajobrazy regionu, wybierając jeden z licznych szlaków pieszych i rowerowych, które są dostosowane do każdej kondycji fizycznej. Rzeka Krka jest również doskonałym miejscem na piknik lub popróbowanie swoich sił w sportach wodnych, takich jak kajakarstwo czy wędkarstwo.